معرفی انواع تب سنج ها

یکی از علایم مهم و هشدار دهنده بیماری ها وجود تب بالا می باشد ، با شیوع بیماری‌هایی مانند کرونا نیاز است که به هنگام ورود به فضاهایی همچون فروشگاه‌ها، اماکن عمومی و همه مراکزی که امکان مبتلا شدن به این بیماری ها را افزایش می‌دهد، افراد در حین ورود‎ تب سنجی شوند که اکثر مواقع شاهد هستیم فردی با دردست داشتن تب سنج‌های لیزری میزان تب حاضرین را بررسی می‌کند که در صورت بالا بودن درجه حرارت بدن و داشتن تب از ورود آن‌ها جلوگیری به عمل می‌آید، شاید بالا بودن تب نشان قطعی برای ابتلا به این بیماری نباشد، اما یکی از مهم‌ترین علائم به شمار می‌آید. با انجام این اقدام و ممانعت از ورود افرادی که تب دارند تا حدی زیاد می‌توان از اشاعه این بیماری ها به سایر افراد جلوگیری کرد. استفاده از تجهیزات استاندارد در این مواقع الزامی است.

تب سنج در گذشته، کمتر در دسترس همگان قرار داشت و روش های سنتی مانند دماسنج های جیوه ای زیر زبانی برای مشخص شدن دمای بدن به کار می رفت. اما امروزه این وسایل تنها در دسترس پزشکان نیست و همه ما می توانیم در خانه یک تب سنج داشته باشیم. برای سنجش میزان تب و حرارت بدن خودتان و یا فرزندانتان می توانید از تب سنج های مادون قرمز استفاده کنید تا در زمانی بسیار کوتاه و با دقتی بسیار بالا میزان درجه حرارت بدن را به شما نشان دهد.

آشنایی با انواع تب سنج ها :

اول از همه این را بدانید که اگر گران ترین و با کیفیت ترین تب سنج دنیا را هم به شما بدهند اما دستور العمل استفاده از آن را بلد نباشید، به هیچ دردی نمی خورد. چون نمی توانید از آن نتایج دقیق و صحیح بگیرید. هرگز برای اندازه گیری دمای بدن انسان از دماسنج های آزمایشگاهی یا ترمومتر گوشت استفاده نکنید. بنابراین نحوه استفاده درست از تب سنج، در نتیجه صحیح و دقیق اثر گذار می باشد.  

1)تب سنج جیوه ای (غیر دیجیتال):

دماسنج جیوه ای پزشکی از یک ستون شیشه ذره بینی مدرج تشکیل شده است که داخل آن لوله ای ظریف متصل به مخزن کوچک جیوه تعبیه شده است. با توجه به دمای محیط، جیوه تغییر حجم می دهد و شروع به بالا رفتن در لوله می کند، نهایتا میزان دما مشخص می شود. از دما سنج جیوه ای پزشکی برای اندازه گیری دمای بدن به صورت تماسی (قابل قرار گیری در دهان، زیر بغل و یا انتهای لوله گوارش-مقعد-) استفاده می شود. این نوع دماسنج دقت بالایی برای اندازه گیری تب کودکان بالای 3 سال و بزرگسال، دارد اما کودکان خردسال و افرادی که دچار مشکلات تنفسی هستند ممکن است نتوانند دهان خود را به اندازه ای بسته نگه دارند که دمای بدن درست اندازه گیری شود.

2) تب سنج نواری (غیر دیجیتال)

دماسنج نواری پزشکی، وسیله ساده ای است که دمای بدن بیمار را نشان می دهد. با تماس کامل 15 الی 20 ثانیه ای روی پیشانی فرد دمای بدن وی را آشکار می سازد. به این صورت که روی این نوار تبگیر 6 خط ضخیم قرار دارد که به هر یک دمایی اختصاص یافته است(40،39،38،37،36،35) و با تماس پوست فرد (معمولا در ناحیه پیشانی) با دماسنج نواری، بسته به دمای بدن این خطوط که در ابتدا سیاه رنگ هستند تغییر رنگ خواهند داد. این نوع دماسنج طبی معمولا برای نوزادان و اطفال استفاده می شود به جز اینکه ارزان هستند و نتیجه سریعی می دهند، به جای دمای بدن دمای سطح پوست را اندازه گیری می کنند بنابراین از دقت کمتری نسبت به دماسنج جیوه ای برخورداراست و نباید به نتایج آن اکتفا کرد.

3) تب سنج گوش یا تمپانیک(دیجیتال)

 

نوعی  دماسنج پزشکی دیجیتالی است که نوک سنسور حرارتی الکترونیکی آن داخل گوش قرار قرار داده شده و در عرض چند ثانیه صدای بیب پایان کار را اعلام و درجه حرارت بر روی صفحه نمایش خوانده می شود. این دماسنج برای شیرخواران بخصوص کوچک تر از سه ماه به دلیل کوچک بودن مجرای گوش دقیق نخواهد بود. این نوع تب سنج از اشعه مادون قرمز برای اندازه گیری دمای بدن از طریق مجرای گوش استفاده می کند.    البته این تب سنج در سال اول تولد کودک (بعد از سه ماهگی) بهترین نوع تب سنج است؛ زیرا استفاده از آن بسیار آسان است. میزان دقت بالایی دارد و در اغلب موارد بسیار قابل اطمینان است. خواندن عدد روی این تب سنج ها ساده و بسیار سریع است و معمولا کار با آن حدود 10 ثانیه تا 2 دقیقه طول می کشد.

4) تب سنج رکتال یا مقعدی(دیجیتال)  

با توجه به اینکه سنجش تب نوزادان از طریق مقعد دقیق ترین نتیجه را نشان می دهد بنابراین بهترین ابزار برای استفاده در این قسمت از بدن همان تب سنج مقعدی است. این تب سنج ها دارای نوکی انعطاف پذیر و دست های پهن هستند. در این نوع تب سنج وارد کردن تنها 5/2 سانتیمتر از طول قسمت انعطاف پذیر کافی است. وارد کردن بیش از این اندازه ممکن است باعث آسیب جدی به کودک شود. هر چند ممکن است که بعضی از کودکان با تب سنج مقعدی مشکلی نداشته باشند؛ اما بعضی دیگر از آن نفرت دارند. دمای نشان داده شده از طریق تب سنج مقعدی با درون بدن، نیم درجه بیشتر از دمای زیر بغل و یا حتی زیر بغل است و از دقت بیشتری برخوردار است.

5) تب سنج پستانکی (دیجیتالی)

برای استفاده از این تب سنج ها به همکاری خود کودک نیاز است. این دماسنج های پزشکی مانند سایر دماسنج های دیجیتال، با باتری کار می کنند و با یک حسگر الکترونیک، درجه حرارت بدن را اندازه می گیرند. درجه حرارت روی صفحه ای در جلوی دماسنج نمایش داده می شود. برای کار با این نوع تب سنج، کودک باید آن را بدون حرکت به اطراف، به مدت سه دقیقه در دهان خود نگه دارد. کودکی که از عفونت گوش رنج می برد و مدام بی تابی می کند امکان ندارد این پستانک را به دهان بگیرد چون مکیدن آن درد گوش را بیشتر خواهد کرد. این تب سنج ها نباید برای نوزادان کوچک تر از 3 ماه به کار گرفته شوند. کودک باید پستانک را در دهان خود نگه دارد و چند دقیقه آن را حرکت ندهد.

6)تب سنج های لیزری (غیر تماسی) 

که با نام ترمومتر نیز شناخته می شود نوعی تب گیر مادون قرمز است که به تماس مستقیم نیاز ندارد. جنبش مولکولها موجب ساتع شدن انرژی مادون قرمز می شود که این انرژی توسط دستگاه تب سنج لیزری به سیگنال های الکترونیکی تبدیل شده و در صفحه نمایش LCD  دستگاه قابل مشاهده است. کاربرد آسان، دقت زیاد، خواندن سریع دما و تطبیق پذیری از مزایای این نوع تب سنج به حساب می آید. لازم به ذکر است که واحد دمای اعلام شده در برخی تب سنج های دیجیتال سانتیگراد و در برخی فارنهایت است که در صورت نیاز می توان آن را تبدیل کرد، بنابراین در هنگام خواندن دمای اعلام شده باید به این نکته توجه داشت.

نکات مهم در استفاده از تب سنج ها:

هنگام استفاده انواع تب سنج که از راه دهان دمای بدن را اندازه گیری می کنند، دهان باید بسته باشد. همچنین نوک دماسنج طبی زیر زبان قرار گیرد. چنانچه فرد بیمار غذا و یا نوشیدنی مصرف کرده، برای اندازه گیری دقیق 10 تا 15 دقیقه بعد از خوردن دمای بدن سنجیده شود. روش دقیق برای اندازه گیری تب در نوزادان، از راه مقعد است. به یاد داشته باشید که از یک تب سنج به طور مشترک برای دهان و مقعد استفاده نشود. باتری های دستگاه به طور مرتب تعویض شوند. تب سنج هایی که از راه گوش دما را اندازه گیری می کنند، باید به درستی در مجرای گوش گذاشته شوند؛ در غیر این صورت اندازه گیری دقیقی نخواهند داشت. هنگام استفاده از تب سنج پیشانی دستورالعمل ها به دقت اجرا شود. در نظر داشته باشید که عوامل محیطی از جمله قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید، هوای گرم، باد، پوشیدن لباس گرم می تواند در دمای بدن تاثیرگذار باشد و دستگاه نتیجه دقیقی را نشان ندهد.

تغییرات دمای بدن انسان :

انسان متعلق به دسته حیوانات با درجه حرارت ثابت است، درجه حرارت بدن اساسا ثابت است، اما کاملا بی تغییر نیست، دمای بدن انسان به طور مداوم در یک روز تغییر می کند، جزئیات به شرح زیر است:

شب: 

کمترین دمای بدن به دلیل خوابیدن و کاهش فعالیت کمترین دمای بدن است.( زیر 37  سانتیگراد)

صبح :

صبح بالاتر از تختخواب گرم تا پایین ترین دمای اتاق، عضلات کل بدن دچار انقباض شده و گرما تولید می کنند.

 ظهر:

در ظهر بعد از ناهار، بدن انسان به بالاترین دما می رسد و بدن به طور طبیعی تنظیم می شود.

ساعت 3 تا 4 بعد از ظهر 

به دلیل فعالیت بدنی و کاهش قند خون، دمای بدن کاهش می یابد.

بعد از ظهر

به دلیل غروب آفتاب، دمای بدن به پایین ترین سطح خود می رسد.

بهترین و دقیق ترین تب سنج ها کدام است؟

بهترین تب سنج، وسیله ای است که شیوه استفاده صحیح از آن را بدانید و به راحتی از آن استفاده کنید. همچنین مهم است که دماسنج را از یک برند قابل اعتماد تهیه کنید.                                                                                                                 همیشه بخاطر داشته باشید که خواندن دما براساس نحوه استفاده از دماسنج متفاوت است.

• دمای مقعد حدود 5/0 تا 6/0 درجه سانتیگراد بیشتر از دمای دهان است.
• دمای مجرای گوش 3/0 تا 6/0 سانتی گراد بیشتر از دمای دهان است.
• دمای زیر بغل 3/0 تا 6/0 درجه سانتی گراد کمتر از دهان است و ممکن است کمترین دقت را داشته باشد.
• دماسنج پیشانی معمولا 5/0 تا 6/0 درجه سانتی گراد کم تر از دهان است.

چرا استفاده از دماسنج لیزری پیشنهاد می شود؟

این نوع دماسنج ها بیشتر در مراکز درمانی یافت می شود و یک دلیل آن هم کارایی بالایشان است. این تب سنج از طریق لیزر با کمی فاصله روی پیشانی قرار می گیرد و پس از 1 تا 3 ثانیه درجه حرارت بدن را نشان می دهد. خوبی این تب سنج این است که با پوست ارتباط مستقیم برقرار نمی کند و می توان به راحتی در افراد مختلف بررسی دما را انجام داد. تحقیقات نشان داده است در صورت استفاده صحیح، دماسنج های مادون قرمز یا بدون تماس دقیقا همانند دیگر دماسنج های دهانی هستند و دمای بدن را از قسمت پیشانی اندازه می گیرند.

مزایای استفاده از تب سنج های غیر تماسی :

_ قابلیت ذخیره دما: از مزایای تب سنج های مادون قرمز که بسیار مهم و کاربردی است آن است که علاوه بر نمایش میزان درجه حرارات بدن، این نوع تب سنج آخرین درجه حرارت را ذخیره کرده تا با درجه حرارت بعدی که از بیمار می گیرد قابل مقایسه باشد این امر در مورد افرادی بیماری که تب دارند تغییر دمای بدن نیز بسیار مهم است و باید به آن توجه زیادی نشان داد.

_ استفاده آسان و راحت: از دیگر مزایای تب سنج های لیزری آن است که هر فردی با هر میزان توانایی می تواند از آن استفاده کند و استفاده از آن بسیار ساده است. صفحه نمایش بزرگ و خوانا به شما کمک می کند به راحتی میزان درجه حرارت بدن را ببینید. اگر بعد از استفاده از تب سنج های مادون قرمز فراموش کردید آن ها را خاموش کنید، دستگاه بعد از 15 الی 30 ثانیه، به طور خودکار خاموش می شود.

_سرعت اندازه گیری دما: از مزیت های مهم تب سنج مادون قرمز سرعت اندازه گیری بالا می باشد که در بسیاری از مدل های آن کم تر از 3 ثانیه و در بعضی حدود 1 ثانیه است. در تب سنج های آنالوگ حدود 3 دقیقه طول می کشد تا جیوه از حالت جامد به مایع تبدیل شده و بالا رفتن مایع از شیشه میزان درجه حرارت بدن را نشان دهد. اما تب سنج ها مادون قرمز مشکل کندی تب سنج های آنالوگ را نداشته و در زمان کوتاهی میزان حرارت بدن را نشان می دهند.

_ طیف وسیع محدوده دمای اندازه گیری: از دیگر ویژگی های تب سنج های مادون قرمز محدوده دمای اندازه گیری آن است که تمام دماهایی که بدن انسان می تواند داشته باشد را نشان می دهد. معمولا محدوده دمایی که اندازه گیری می کنند 34 تا 42 درجه سانتی گراد است. مدل های پیشرفته تر می توانند دمای اشیا مختلف دیگری همانند شیشه شیر نوزاد را نیز اندازه گیری کرده و نشان دهند. این قابلیت می تواند برای مادرانی که کودک شیرخواره دارند بسیار کاربردی باشد.

_ سیستم هشدار باتری: ضعیف شدن باتری باعث اخلال در اندازه گیری دما می شود بنابراین هشدار ضعیف شدن باتری به شما کمک می کند قبل از کار افتادن آن و یا نشان دادن دمای اشتباه، باتری را تعویض کنید. بعضی دیگر از تب سنج های دیجیتال مجهز به سیستم عیب یاب و تعمیر داخلی هستند. به طوری که در صورت بروز مساله و مشکل درونی که باعث شود تب سنج کار نکند و یا اشتباه اندازه گیری کند، خود به خود تا رفع مشکل دستگاه خاموش می شود.

دستوالعمل های مهم در ارتباط با استفاده از تب سنج های لیزری:

1)لطفا از ضربه زدن، زمین خوردن، زیر پا گذاشتن و لرزش این محصول خودداری کنید.

2) از تماس دستگاه با مایعات جددا خودداری کنید این دستگاه ضد آب نمی باشد.

3) خود تشخیصی و خود درمانی براساس نتایج اندازه گیری و میزان تب خطرناک است.

4) لطفا از دستگاه در محیط با تداخل الکترومغناطیسی بالا استفاده نکنید.

5) محصول می بایست در جای خشک و تمیز نگه داشته شود.

6) لطفا این محصول را جداسازی و تعمیر نکنید در صورت بروز هرگونه مشکل با فروشنده و یا فروشگاه تماس بگیرید و از تعمیر دستگاه جددا خودداری کنید.

7) در صورت استفاده نکردن دستگاه به مدت طولانی، باتری را از دستگاه خارج کرده در غیر اینصورت در صورت نشت باتری، به دستگاه صدمات جدی وارد خواهد شد.

خرید تب سنج:

_ وزن و اندازه تب سنج

اولین نکته در هنگام خرید دماسنج توجه به وزن و اندازه محصول است. به یاد داشته باشید که این مدل های تب سنج گرچه از فناوری جدیدتری برخوردار هستند اما همچنان به صورت دستی مورد استفاده قرار می گیرند. بنابراین بهتر است از نظر وزن و اندازه برای سهولت استفاده شما طراحی شود.

_توجه به دقت اندازه گیری  

دومین نکته برای انتخاب تب سنج به دقت اندازه گیری آن است. شاید جالب باشد اما با یک تب سنج علاوه بر دمای بدن انسان، می توانید دمای ظرف غذا، عایق درب و پنجره، دمای تلویزیون، یخچال و شیشه شیر نوزادان و … را بدون اتصال به آن ها اندازه گیری کنید.

_بازه اندازه گیری دما  

بیشتر تب سنج ها طیف وسیعی از اندازه گیری دما را دارند. اما ممکن است بیشتر آن ها برای استفاده شما در منزل مناسب نباشد. با این حال توصیه می شود قبل از خرید این نوع تب سنج، از محدوده اندازه گیری آن اطمینان حاصل کنید.

_واحد اندازه گیری دما: 

مورد بعدی که هنگام انتخاب و خرید تب سنج بسیار مهم است، توجه به واحد اندازه گیری دمای دستگاه  است. بیشتر تب سنج های جدید قابلیت تنظیم واحد دما را بر روی خود دارند  که قادر به اندازه گیری دمای فارنهایت و سانتیگراد هستند.

_توجه به منبع تغذیه

بیشتر تب سنج ها با باتری های خودکار یا نیم قلم کار می کنند. با این حال مدل هایی نیز در بازار وجود دارد که می توان با باتری های قابل شارژ از آن ها استفاده کرد. انتخاب در این زمینه به نظر شما بستگی دارد.

قابلیت خاموشی خودکار

اگر تب سنج مورد نظر شما این ویژگی را داشته باشد بسیار خوب است. به این ترتیب شما کاملا از فکر هدر نرفتن باتری استفاده شده در ساختار دستگاه خلاص خواهید شد.